راه‌های کنترل بچه دهی کندو
عمل بچه‌دهی در طبیعت زنبوران عسل قرار داده شده تا در مواقعی که با برخی از مشکلات مواجه شد با اقدام به این کار مشکل خود را رفع کند برای کنترل بچه‌دهی باید طوری عمل کرد تا حتی‌الامکان زنبوران با این مشکلات مواجه نشوند.
بیشترین عامل بچه‌دهی ملکه های پیر می باشند. به علت اینکه زنبوران به ضعف ملکه در توالد نسل پی برده‌اند با بچه دهی مقدمات اخراج ملکه را فراهم می‌سازند. با دوره تعویض مناسب ملکه می‌توان تا حدودی بچه دهی را کنترل نمود.علاوه بر اینکه ملکه باید جوان باشد، جای کافی برای تخم‌گذاری ملکه نیز باید فراهم گردد.
در صورت کمبود جا برای پرورش نسل می‌توان با اضافه نمودن طبقه یا برداشت قاب نوزاد و جایگزینی آن با قاب خالی فضای کافی را برای تخم‌گذاری و توالد نسل در اختیار ملکه جوان قرار داد.باید کندو را در محلی قرار داد که زنبورها در تابستان از آسیب گرما محفوظ باشند.در ساخت کندو و قابها استانداردهای رایج را رعایت نمود. فاصله قابها را طبق استاندارد تنظیم نمود و شان‌های سیاه را از کندو حذف نمود.
در برخی موارد با حبس کردن ملکه، طی توقف چند روزه تخم‌گذاری، تعدیل جمعیت صورت می‌پذیرد و جای کافی برای پرورش نسل‌های بعدی بوجود می‌آید. در برخی موارد بال‌های ملکه قیچی می‌شود تا اینکه ملکه نتواند پرواز نماید و بچه را همراهی نماید و برخی موارد هم حصار هایی جلوی درب ورودی کندو مستقر می‌گردد تا اینکه ملکه نتواند از کندو خارج شود. خراب کردن سلول‌های پرورش ملکه نیز بچه‌دهی را به تعویق می‌اندازد. (موارد مذکور در مواقع اضطراری توصیه می‌گردد و راه حل‌های مناسبی برای کنترل بچه‌دهی نمی‌باشند)
با توجه به اصل (افزایش جمعیت زنبوران آری، تقسیم جمعیت نه) روشی متداول و مفید در پیشگیری از بچه‌دهی عبارت است از: اضافه کردن یک طبقه به کندو و انتقال تمام قابها به طبق بالا به جز قابی که حاوی ملکه است. قرار دادن شبکه جدا کننده ملکه بین دو طبقه. قرار دادن قابهای خالی در طبقه پایین برای تخم‌ریزی ملکه. در این روش پس از مدتی نسل طبقه بالا به زنبوران بالغ تبدیل شده و قابهای طبقه پایین دارای نسل می‌گردند و جمعیت به حد مطلوب افزایش می‌یابد و جای کافی برای ذخیره عسل نیز به وجود می‌آید.
پس از استقرار بچه کندو، تعویض ملکه پیر از جمله اموری است که باید در صدر کار‌های مربوط به آن کلنی انجام پذیرد.
منبع : زنبورعسل و پرورش آن (شهرستانی، نعمت الله)